W czasach rosnących zagrożeń cybernetycznych ochrona stron WWW przed botami i atakami staje się kluczowym elementem zarządzania bezpieczeństwem online. Jednym z narzędzi, które zapewnia skuteczną ochronę, jest Google reCAPTCHA. W artykule przedstawimy, jak działa reCAPTCHA v3, jakie oferuje korzyści i jak można ją wdrożyć, np. na stronach WordPress oraz w systemach zarządzania treścią dla firm.
Google opracowało reCAPTCHA v3, aby zwiększyć poziom ochrony, jednocześnie minimalizując negatywny wpływ na doświadczenia użytkownika. W przeciwieństwie do wersji v2 reCAPTCHA v3 działa w tle, monitorując zachowanie każdego odwiedzającego, co pozwala wykrywać podejrzane aktywności w czasie rzeczywistym.
Do czego służy reCAPTCHA?
reCAPTCHA stworzona przez Google służy ochronie stron internetowych przed botami, spamem i automatycznymi atakami. Odbywa się to poprzez weryfikację, czy użytkownik wykonujący akcję na stronie jest człowiekiem, czy zautomatyzowanym skryptem (botem). Wyróżniamy trzy rodzaje reCAPTCHA:
- reCAPTCHA v1 (przestarzała) – wymagała przepisywania zniekształconego tekstu z obrazka.
- reCAPTCHA v2 – wprowadziła checkbox “Nie jestem robotem” oraz testy graficzne (np. wybór obrazków z sygnalizacją świetlną).
- reCAPTCHA v3 – działa w tle, analizując zachowanie użytkownika i przypisując mu ocenę prawdopodobieństwa bycia człowiekiem (bez konieczności interakcji).
Główne zastosowania reCAPTCHA to:
- Ochrona formularzy – zapobiega masowemu wysyłaniu spamu przez automatyczne boty w formularzach kontaktowych, rejestracyjnych i komentarzach.
- Zabezpieczenie logowania – pomaga zapobiegać atakom typu brute force, w których boty próbują wielokrotnie odgadnąć hasło do konta.
- Blokowanie automatycznych zakupów biletów – chroni przed botami, które automatycznie kupują bilety na wydarzenia, by potem odsprzedawać je po zawyżonych cenach.
- Ochrona sklepów internetowych – zapobiega automatycznemu dodawaniu fałszywych opinii i spamerskich zamówień.
- Zabezpieczenie stron rezerwacyjnych – uniemożliwia botom blokowanie terminów w systemach rezerwacyjnych, np. dla hoteli czy restauracji.
Co to jest Google reCAPTCHA v3?
Google reCAPTCHA v3 to zaawansowany system zabezpieczający strony internetowe przed spamem i nadużyciami, który nie wymaga aktywnego udziału użytkownika. W przeciwieństwie do wcześniejszych wersji reCAPTCHA, które wymagały od użytkowników rozwiązania różnego rodzaju zadań – takich jak wpisywanie liter z obrazków czy wybieranie odpowiednich zdjęć – reCAPTCHA v3 działa całkowicie w tle.
System ten analizuje zachowanie na stronie, oceniając ryzyko, że dany użytkownik może być botem lub prowadzić działania niepożądane. Do analizy Google reCAPTCHA v3 wykorzystuje czynniki takie jak:
- wzorce kliknięć;
- ruch myszką;
- czas spędzony na stronie;
- interakcje z formularzami;
Jak działa Google reCAPTCHA v3?
Google reCAPTCHA v3 jest w stanie przypisać każdemu użytkownikowi poziom ryzyka na skali od 0.0 (największe ryzyko – bot) do 1.0 (najmniejsze ryzyko – człowiek). Podobnie jak w wersji 2, użytkownicy zalogowani na swoje konta Google i/lub korzystający z przeglądarki Chrome mają większe szanse na uzyskanie wyniku zbliżonego do 1. Google reCAPTCHA v3 pozwala administratorom stron ustawić własne progi punktowe w odniesieniu do tego, co uważają za bota. Jeśli odwiedzający witrynę nie osiągnie pożądanego poziomu, witryna może albo zablokować odwiedzającego przed kontynuowaniem, albo spróbować wykonać inne sprawdzenie. Poznaj jak w szczegółach działa Google reCAPTCHA v3:
Mapowanie wyników użytkowników ReCAPTCHA v3
Dla każdej akcji podejmowanej przez użytkownika w witrynie dostępne są trzy możliwe reakcje:
- Dać użytkownikowi dostęp do żądanego zasobu;
- Poproś użytkownika o rozwiązanie reCAPTCHA, aby ustalić, czy jest człowiekiem;
- Zablokować użytkownika (blokada twarda);
Oznacza to, że administrator decyduje dla każdej akcji, gdzie umieścić próg dla konkretnej odpowiedzi. Czy użytkownika zostanie zablokowany, gdy jego wynik spadnie poniżej 0,25, czy też rozwiąże reCAPTCHA? A co z wynikiem 0,15? Czy wtedy zostanie w pełni zablokowany? Co się stanie, jeśli użytkownik nie zaliczy wyzwania reCAPTCHA? Nad tymi kwestiami musi zastanowić się administrator, ale dzięki v3 ma on możliwość stworzenia bardzo precyzyjnej ochrony witryny.
Interpretacja poziomu ryzyka
Google twierdzi, że reCAPTCHA v3 jest przeznaczona dla właścicieli witryn, którzy chcą uzyskać więcej danych o swoim ruchu. Pulpit nawigacyjny pozwala im spojrzeć na rozkład wyników użytkowników. Wyświetla się na nim rozkład wyników użytkowników, co pozwala na samodzielnie oszacowanie odpowiednich progów punktacji. Oznacza to, że Google reCAPTCHA v3 wymaga okresowej optymalizacji w celu dostosowania czynników oceniających do rzeczywistych zachowań na stronie.
Dane behawioralne
Google reCAPTCHA v3 bada zachowanie użytkowników, aby ocenić czy są oni botami, czy ludźmi. Odbywa się to poprzez śledzenie ruchów myszką, kliknięcia, przewijanie strony oraz czas spędzony na poszczególnych sekcjach witryny. Dzięki temu odbywa się ocena nawigacji oraz tworzone są wzorce ruchów, a system rozróżnia powracających użytkowników od nowych i, czy ich zachowanie zmienia się w sposób sugerujący automatyzację.
reCAPTCHA v2 vs reCAPTCHA v3
Porównanie Google reCAPTCHA v2 i reCAPTCHA v3 pozwoli dokonać wyboru, które z tych rozwiązań wybrać. Jeśli zarządzasz stroną internetową dla niewielkiej, nowo powstałej firmy, możesz rozważać wykorzystanie reCAPTCHA v2 jako pierwszej linii obrony przed botami. To solidne rozwiązanie na początek, jednak warto pamiętać, że wartościowe zasoby mogą przyciągnąć farmy oszustów, które specjalizują się w obchodzeniu mechanizmów CAPTCHA. Niektóre boty potrafią je przejść automatycznie, a konieczność ręcznego rozwiązywania testów może irytować Twoich kluczowych klientów.
Jeśli zależy Ci z kolei na płynnej i bezproblemowej interakcji użytkowników, reCAPTCHA v3 może okazać się lepszym wyborem. Dzięki temu większość prawdziwych użytkowników przejdzie weryfikację bez dodatkowych przeszkód. Należy jednak mieć na uwadze, że bardziej zaawansowane boty mogą znaleźć sposób na jego obejście.
Wybór między reCAPTCHA v2 i v3 zależy w dużej mierze od konkretnych potrzeb administratora. Jeśli doświadczenie użytkownika i płynna interakcja są priorytetem, v3 jest najlepszym wyborem. Jeśli jednak potrzebna jest weryfikacja, którą użytkownicy zobaczą, to wersja reCAPTCHA v2 będzie lepsza. Każda z nich ma swoje mocne i słabe strony, a poniżej
Google reCAPTCHA v2
- Interakcja użytkownika – wymaga bezpośredniej interakcji ze strony użytkowników, powszechnie znanej jako pole wyboru „Nie jestem robotem”. Użytkownicy mogą również zostać poproszeni o rozwiązanie zagadek opartych na obrazach, jeśli wymagana jest dalsza weryfikacja.
- Widoczność – jest zawsze widoczny i wymaga działania użytkownika, aby kontynuować, co może czasami zakłócać doświadczenie użytkownika, ale weryfikuje aktywny udział w procesie weryfikacji.
- Wdrożenie – fest proste i oferuje wyraźne wskazanie, że środek bezpieczeństwa jest na miejscu, co może być uspokajające dla użytkowników, ale także potencjalnie irytujące.
Google reCAPTCHA v3
- Interakcja z użytkownikiem – działa całkowicie w tle, analizując zachowanie użytkownika bez wymaganej interakcji. Użytkownicy nie muszą zaznaczać pól ani rozwiązywać zagadek.
- Widoczność – niewidoczna dla użytkowników, zapewniająca płynną obsługę. Automatycznie ocenia ryzyko związane z każdym odwiedzającym w oparciu o liczne interakcje w trakcie jego wizyty.
- Wdrożenie – bardziej złożone ze względu na swój charakter operacyjny w tle, ale oferuje bardziej wyrafinowane wrażenia użytkownika, które nie przerywają przeglądania lub zakupów.
Kluczowe różnice pomiędzy reCAPTCHA v2 a reCAPTCHA v3
- Doświadczenie użytkownika – V3 oferuje płynniejsze i nieprzerwane przeglądanie, idealne do utrzymania zaangażowania i satysfakcji użytkownika. V2, choć skuteczny, może pogorszyć wrażenia użytkownika ze względu na widoczne i interaktywne wyzwania.
- Elastyczność zabezpieczeń – V3 pozwala właścicielom witryn ustawiać progi i dostosowywać, kiedy i w jaki sposób środki bezpieczeństwa są egzekwowane, w oparciu o profil ryzyka każdej interakcji. Tymczasem V2 zapewnia uniwersalne rozwiązanie, które aktywuje się w predefiniowanych warunkach.
- Odpowiedniość celu – V2 może być preferowane w sytuacjach, w których widoczne potwierdzenie środków bezpieczeństwa dodaje warstwę zaufania, na przykład na ekranach logowania lub podczas transakcji. V3 lepiej nadaje się do ogólnego przeglądania, gdzie priorytetem jest doświadczenie użytkownika, a przerwy powinny być zminimalizowane.
Jak wdrożyć Google reCAPTCHA v3 na stronie?
Wdrożenie Google reCAPTCHA v3 wymaga pozyskania klucza API, a następnie dodania kodu na stronie. Jednak w systemach CMS istnieją gotowe wtyczki robiące to w bardziej automatyczny sposób, a jako przykład podamy WordPress. Poniżej zapoznasz się z obiema metodami:
- Jak wygenerować reCAPTCHA?
Aby rozpocząć korzystanie z reCAPTCHA v3, należy:
- Przejść na stronę Google reCAPTCHA;
- Zarejestrować swoją domenę;
- Uzyskać klucze API (klucz publiczny i tajny);
- Dodanie kodu reCAPTCHA v3 do strony
W nagłówku strony należy umieścić następujący skrypt:
<script src=”https://www.google.com/recaptcha/api.js?render=TWÓJ_KLUCZ_PUBLICZNY”></script>
Następnie w odpowiednim miejscu formularza (np. formularzu logowania) należy dodać kod JavaScript obsługujący reCAPTCHA:
<script>
grecaptcha.ready(function() {
grecaptcha.execute(‘TWÓJ_KLUCZ_PUBLICZNY’, {action: ‘submit’}).then(function(token) {
document.getElementById(‘recaptchaResponse’).value = token;
});
});
</script>
W formularzu należy dodać ukryte pole, które będzie przesyłać token reCAPTCHA do serwera:
<input type=”hidden” name=”recaptchaResponse” id=”recaptchaResponse”>
- Weryfikacja tokenu po stronie serwera
Na serwerze należy przesłać otrzymany token do API Google w celu jego weryfikacji:
$recaptcha_secret = ‘TWÓJ_KLUCZ_TAJNY’;
$recaptcha_response = $_POST[‘recaptchaResponse’];
$verify = file_get_contents(“https://www.google.com/recaptcha/api/siteverify?secret={$recaptcha_secret}&response={$recaptcha_response}”);
$responseData = json_decode($verify);
if ($responseData->success && $responseData->score >= 0.5) {
// Użytkownik prawdopodobnie jest człowiekiem
echo “Weryfikacja powiodła się!”;
} else {
// Możliwe, że to bot
echo “Weryfikacja nie powiodła się!”;
}
Administrator może dostosować próg akceptacji, np. obniżając go w przypadku mniej ryzykownych akcji (np. zapisywania do newslettera) lub podnosząc przy operacjach wysokiego ryzyka (np. zmiana hasła).
Jak wdrożyć Google reCAPTCHA v3 w WordPress?
Najprostszym sposobem dodania reCAPTCHA v3 w WordPressie jest skorzystanie z odpowiedniej wtyczki. Popularne opcje to:
- reCaptcha by BestWebSoft;
- Invisible reCaptcha for WordPress;
- Google Captcha (reCAPTCHA) by WPForms;
Konfiguracja reCAPTCHA
- Przejdź do ustawień wtyczki (zazwyczaj w zakładce Ustawienia lub reCAPTCHA).
- Wprowadź klucz publiczny i tajny uzyskany z Google reCAPTCHA.
- Wybierz, gdzie chcesz dodać zabezpieczenie (np. formularz logowania, komentarze, formularze kontaktowe).
- Zapisz zmiany i przetestuj działanie reCAPTCHA na swojej stronie.
Czy reCAPTCHA jest darmowy?
Tak, Google reCAPTCHA jest darmowe dla większości użytkowników. Google oferuje bezpłatny plan, który pozwala na korzystanie z reCAPTCHA v3, v2 oraz Enterprise w ograniczonym zakresie. Jednak dla dużych firm i aplikacji wymagających zaawansowanej ochrony, dostępna jest płatna wersja reCAPTCHA Enterprise, która oferuje bardziej szczegółową analizę zagrożeń i lepsze wsparcie. W standardowej darmowej wersji nie ma bezpośrednich opłat, ale Google może ograniczyć liczbę żądań dla stron z bardzo dużym ruchem.
Podsumowanie
Google reCAPTCHA v3 to kluczowe narzędzie dla nowoczesnych stron internetowych. Dzięki analizie zachowań użytkownika zapewnia wysoki poziom ochrony bez konieczności angażowania odwiedzających.
Wdrożenie reCAPTCHA pozwala poprawić UX i wyeliminować spam oraz ataki botów, a także dostosować poziom zabezpieczeń do indywidualnych potrzeb administratora. Zabezpiecz swoją stronę już dziś i chroń swoje dane oraz swoich klientów.