Macierz BCG, zwana też growth share matrix jest jedną z najpopularniejszych metod analizy portfelowej (ocena asortymentu firmy, proces badań różnych inwestycji). Jest też jednym z instrumentów sterowania przedsiębiorstwem. BCG to skrót od nazwy firmy, która wprowadziła to pojęcie – Boston Consulting Group. Z tej metody może skorzystać zarówno mniejsze, jak i większe przedsiębiorstwo. Macierz BCG ma swoje wady i zalety. Jest przede wszystkim łatwą i szybką metodą. Specjaliści zwracają jednak uwagę na jej uproszczony schemat analizy rzeczywistości.
Spis treści
Macierz BCG – zastosowanie
Dzięki ocenie portfelowej, firmy przede wszystkim mogą przeanalizować swoje zasoby, następnie zdecydować, które z nich pozostawić i zaoferować klientom, a z których można lub trzeba w danym momencie zrezygnować. Jest to świetna opcja poznania potencjału zasobów firmy oraz ich wzajemnego oddziaływania. Stosowanie macierzy BCG to dobry sposób na analizę asortymentu w kontekście konkurencji panującej w branży, ponieważ pozwala ocenić rozwój danego produktu w ciągu pewnego okresu i jego pozycję na rynku.
Macierz BCG – przykłady
Skuteczna analiza narzuca prawidłowy proces działania. Stworzenie macierzy BCG wymaga od firmy znalezienia odpowiedzi na niektóre z kluczowych kwestii:
- określenie cyklu życia rynkowego danego produktu;
- jakie zyski przynosi każdy z produktów w asortymencie;
- jak plasuje się udział produktu na rynku w porównaniu do firm konkurencyjnych.
Macierz przedstawiana jest w sposób graficzny. Składa się z dwóch osi – pionowej ukazującej tempo rozwoju danej branży i poziomej, która nawiązuje do ogólnego udziału asortymentu na rynku. Właśnie ta pozioma oś jest rozpatrywana zawsze w stosunku do konkurencji, krótko mówiąc, analizujemy jak sprzedaż naszego asortymentu wypada w porównaniu ze sprzedażą tego samego towaru, ale w innych firmach. Obie osie tworzą wspólnie przestrzeń, którą dzieli się na cztery części i umieszcza w nich swój asortyment przydzielając go do konkretnych kategorii:
- znaki zapytania – produkty stosunkowo nowe, charakteryzujące się jeszcze niepewną przyszłością, trudno określić ich dochodowość,
- gwiazdy – asortyment w ciągłym rozwoju, zazwyczaj zyski z ich sprzedaży nie są wyższe niż koszty ich finansowania,
- dojne krowy – inaczej “żywiciele”, są to produkty “bazy”, na których firma ugruntowała swój rozwój, mają stabilną pozycję na rynku i ciągle przynoszą zyski,
- psy – towar przynoszący niewielki zysk, dosyć niepewny z brakiem perspektyw na dalszy rozwój.
Macierz BCG – jak interpretować wyniki?
Firmy korzystające z tej metody są w stanie określić zysk ze sprzedaży asortymentu w kolejnych latach swojego funkcjonowania. Ale w jaki sposób interpretować macierz BCG? Produkty w poszczególnych kategoriach powinny generować zysk w firmie przedstawiany w postaci procentów. Przyjmuje się, że optymalny rozkład to: 40-50% zysków firmy przypada na dojne krowy, około 30% na gwiazdy, 10% znaki zapytania i 10-20% dla psów.
Poprawa dochodów ze sprzedaży asortymentu może nastąpić poprzez strategiczne rozłożenie kosztów pomiędzy poszczególnymi grupami, np. wykorzystaniu finansów uzyskanych dzięki dojnym krowom do wsparcia znaków zapytania i gwiazd. Można też zwrócić uwagę na wydajność psów i ewentualnie wyeliminować je, aby dłużej nie ponosić zbędnych kosztów.